Napoje w restauracji są nie mniej ważną częścią menu niż dania. Jak podchodzą do nich Polacy? Aż 55 proc. osób pije soki, aby uzupełnić poziom witamin i innych składników odżywczych w diecie. Jednym z najczęstszych powodów, przez który rezygnują z ich spożywania jest nieprawidłowe założenie, że do soków owocowych dodawany jest cukier. Jakie zmiany zaszły w świadomości gości oraz w ich nawykach? 

W tegorocznym badaniu dotyczącym wiedzy o sokach, tak samo jak w zeszłym roku, wzięła udział ogólnopolska próba Polaków, osoby w wieku od 20 do 75 lat. Jego celem było poznanie nawyków dotyczących wyboru i spożycia soków oraz nawyków żywieniowych.

Najczęstszym powodem picia soków jest potrzeba uzupełnienia witamin i innych składników odżywczych. Tak odpowiedziało 55 proc. badanych. Połowa respondentów sięga po soki także dla ich smaku - częściej mężczyźni, osoby młodsze (do 34 roku życia) i z wyższym wykształceniem, a 43 proc. konsumentów wybiera soki dla zaspokojenia pragnienia (częściej mężczyźni). Jako alternatywę dla całych owoców i warzyw soki wybiera 28 proc. konsumentów. Warto podkreślić, że 55 proc. osób badanych uznaje, że tego rodzaju produkty mogą być wartościowym uzupełnieniem diety.

Wyniki tegorocznego badania wykazują, że zmniejszyła się częstotliwość spożywania soków "kilka razy dziennie". Taką odpowiedź zaznaczyło jedynie 10 proc. respondentów, co oznacza 4 proc. spadek w porównaniu do zeszłorocznych badań. Warto jednak zwrócić uwagę na wzrost ilości spożywanego soku jednorazowo - 16 proc. respondentów wskazało, że wypija jednorazowo więcej niż szklankę, co stanowi wyraźny wzrost względem lat poprzednich. Wciąż jednak większość z nas wypija jednorazowo 200-250 ml soku.

Interesujący jest także trend związany z postrzeganiem soku jako porcji owoców i warzyw. Sześciu na dziesięciu konsumentów jest zdania, że szklanka soku może stanowić jedną z 5 dziennych porcji owoców i warzyw, jednak odpowiedzi tych jest mniej niż w poprzednich latach.

Większość konsumentów słyszało o podstawach zdrowego odżywiania. Badanie pozwoliło zgłębić tematykę znajomości zasad zbilansowanej diety. Okazuje się, że 3/4 konsumentów słyszało o podstawach zdrowego odżywiania - min. 5 porcji warzyw i owoców dziennie i tyle samo z nich przynajmniej czasami stosuje zasady zbilansowanej diety. Jednak jedynie 16 proc. robi to zawsze. Są to zwykle osoby z wyższym wykształceniem, mieszkające w największych miastach oraz te w wieku do 34 lat. Osoby z niższym wykształceniem i mężczyźni częściej nigdy nie stosują zasad zbilansowanej diety.

- 55 proc. Polaków wie, że sok może stanowić jedną z 5 porcji warzyw i owoców. Ta świadomość cieszy. Co więcej, 75 proc. osób badanych słyszało, że powinno się spożywać minimum 5 porcji warzyw i owoców dziennie, co również napawa optymizmem. Wciąż jednak jako społeczeństwo powinniśmy zwracać większą uwagę na nasze nawyki żywieniowe. Metoda małych kroków jest bardzo dobrym rozwiązaniem w polepszeniu jakości diety. Wprowadzanie drobnych zmian, jak dodawanie warzyw do każdego posiłku i sięganie po szklankę soku dziennie, może zrobić wiele dobrego dla naszego zdrowia - zauważa dr hab. lek. Dariusz Włodarek, prof. SGGW.

 Jakie jeszcze zmiany w zachowaniach konsumenckich można zaobserwować na podstawie analizy przeprowadzonego badania? Okazuje się, że corocznie maleje liczba osób, które zwracają uwagę na informacje dotyczące recyclingu opakowania soku. W bieżącym roku jedynie 16 proc. respondentów przyznaje, że sprawdza tę informację, w porównaniu do 23 proc. w 2022 roku. Okazuje się, że 3 na 10 konsumentów zawsze czyta skład na opakowaniach soków, a informacje zawarte na opakowaniu są kluczowe przy wyborze produktu dla ponad połowy konsumentów. Czego na nich szukamy? Najważniejsze informacje dotyczą zawartości witamin, oznaczenia produktu jako polski oraz o wpływie na zdrowie. Informacje o wpływie na zdrowie są ważne dla 1/3 konsumentów - ważniejsze dla mężczyzn. Przy czym osoby z wyższym wykształceniem są bardziej świadomymi konsumentami - istotnie częściej zawracają uwagę na etykiety, znają i stosują zasady zbilansowanej diety. Podobnie jak w poprzednich latach informacje zawarte na opakowaniu są kluczowe przy wyborze soku dla ponad połowy konsumentów. Częściej dla kobiet, osób z wykształceniem wyższym i mieszkańców największych miast.

Wybierając sok badani kierują się najczęściej smakiem, ceną i rodzajem soku. Zauważalny jest wzrost liczby konsumentów, którzy przy wyborze soków zwracają uwagę na oferty promocyjne. To zjawisko sugeruje, że czynniki ekonomiczne zaczynają odgrywać istotną rolę w procesie decyzyjnym konsumentów. Po jakie smaki soków Polacy sięgają najczęściej? Wciąż najpopularniejszy jest ten pomarańczowy, wskazany przez 52 proc. respondentów. Jednak już na drugim miejscu jest jabłkowy (40 proc.), a na kolejnych multiwitamina (34 proc.) i wieloowocowy (26 proc.). Na sok pomidorowy wskazało 22 proc., marchwiowy 19 proc., a 7 proc. na buraczany.

Większość konsumentów wie, jakim produktem jest sok i skutecznie łączy go z odpowiednimi etykietami i określeniami. Jednakże, w przypadku napojów owocowo-warzywnych i nektarów, obserwuje się pewne trudności wśród konsumentów z właściwym dopasowywaniem etykiet oraz używanymi określeniami. Niestety połowa konsumentów jest zdania, że soki owocowe 100 proc. zawierają dodany cukier, co jest oczywiście odpowiedzią błędną. Częściej są to osoby w wieku 35-44 oraz posiadające wykształcenie niższe. Co jednak ciekawe, większość, bo aż ośmiu na dziesięciu konsumentów wskazało, że sok zawiera 100 proc. owoców lub warzyw. Istotnie częściej były to kobiety.

Soków nie pija 6 proc. respondentów, głównie osoby powyżej 65. roku życia. Osoby, które zadeklarowały, że nie piją soków wśród powodów wymieniały najczęściej: wolę wodę/piję wodę (47 proc.), wolę owoce (35 proc.) i zawierają cukier, mają w składzie cukier (28 proc.). Ważnym elementem analizy są również powody unikania spożywania soków. Stosunkowo niewielka grupa respondentów wskazuje, że nie lubi soków (16 proc.) lub unika ich ze względów zdrowotnych, związanych z cukrzycą (6 proc.).

Pomimo zauważenia pewnych zmian w zachowaniach i preferencjach konsumenckich w omawianym badaniu, nie można mówić o rewolucji względem lat poprzednich. Choć Polacy są świadomymi konsumentami, wciąż potrzebne są działania edukacyjne na temat specyfiki poszczególnych produktów, ich składu, wartości odżywczej oraz wpływu na zdrowie.  

Źródło: KUPS