Obowiązek zachęcania lokali gastronomicznych do udostępniania gościom wody z kranu - nieodpłatnie lub za symboliczną opłatą - został wprowadzony przez unijne rozporządzenie 2025/40/UE. Choć polska ustawa nadal jest na etapie konsultacji, rozpoczęła się dyskusja, czy kranówka powinna być zawsze darmowa dla gości, czy restauratorzy powinni mieć wpływ na decyzję o dostępie do wody w lokalu.

Darmowa woda to standard w wielu restauracjach na świecie. Nowe regulacje UE wskazują, że Polska - wzorem innych państw członkowskich - ma zachęcać restauracje, stołówki, bary i kawiarnie do podawania gościom wody z kranu nieodpłatnie lub, uwzględniając niewielką opłatę. To działanie mające na celu walkę z plastikiem i zapobieganie powstawaniu odpadów opakowaniowych.

Unijne rozporządzenie 2025/40/UE, które reguluje kwestię wody w lokalach gastronomicznych, kładzie nacisk na zminimalizowanie wpływ opakowań na środowisko.

Wiele wskazuje na to, że restauracje, kawiarnie, a także inne placówki gastronomiczne wkrótce będą miały obowiązek podawania gościom wody z kranu w naczyniach wielokrotnego użytku lub wielokrotnego napełniania. Czy taka woda będzie darmowa? Zdecydują restauratorzy.

Nowe przepisy wejdą w życie prawdopodobnie w sierpniu 2026 roku. Zgodnie z projektem, restauracje będą miały wybór, czy podawać gościom kranówkę całkowicie za darmo, czy pobierać opłatę obejmującą np. koszt szkła, serwisu lub obsługi.

Ponadto do Sejmu trafiła petycja, której autorzy chcą, aby polskie lokale gastronomiczne musiały zapewniać kranówkę dla klientów po stałej cenie ustalonej na podstawie taryf lokalnych firm wodociągowych.

Pomysłodawcy takiego rozwiązania podkreślają, że koszt jednego litra wody z kranu to średnio nawet nie jeden grosz, a ?w lokalach gastronomicznych cena wody butelkowanej sięga od 5 do 12 zł, co jest barierą ekonomiczną szczególnie dla rodzin dzieci i osób starszych?, stąd postulat ustanowienia maksymalnego progu ceny wody. Zgodnie z ich założeniami, cena jednolitrowej karafki wynosiłaby złotówkę.