Tapas - smaczne kąski prosto z Hiszpanii
Niewielkie przekąski mają wielkie znaczenie. Zadurzyliśmy się w drobnych daniach, doceniając ich prostotę oraz możliwość łączenia z wyjątkowymi trunkami. Ich oferta rozpoczyna się od desek wędlin i serów, a kończy tam, gdzie kończy się nasza wyobraźnia.
Zachód słońca w towarzystwie kieliszka wina w ręce to dla wielu z nas wymarzony sposób na spędzenie wolnego wieczoru. Chwila, która mogłaby trwać wiecznie. Przed restauratorami trudne zadanie - umiejętne przygotowanie oferty przyciągającej gości poszukujących relaksu w sezonie jesienno-zimowym. Jeśli chcemy na chwilę zatrzymać się, odsunąć od siebie życie w ciągłym biegu, należy wybrać takie miejsce na gastronomicznej mapie, które zapewni nam możliwość wyboru zarówno jakościowych trunków, jak i wyjątkowych dań. Pytanie, czy goście restauracji zawsze oczekują wykwintnych dań oraz bogatego menu opartego o produkty premium. Czasami chcieliby po prostu spędzić czas w towarzystwie znajomych i przyjaciół, przyjemnej muzyki, dobrego wina czy piwa, a także idealnie komponujących się z nimi przekąsek - zarówno zimnych, jak i przygotowanych na ciepło. Jak znaleźć przepis na pyszne tapas?
Dziel i łącz
Wizytówka hiszpańskiej kuchni, bez której coraz więcej Polaków nie wyobraża sobie spotkań w gronie najbliższych. Tapas są idealnym argumentem na wspólne spędzenie czasu w lokalu. Doskonale sprawdzą się też jako elementy kącika gastronomicznego w trakcie domówki. Właśnie dlatego coraz częściej zamawiane są z opcją dowozu pod wskazany adres. Możliwość podziału to niewątpliwie duże udogodnienie w przypadku, kiedy w spotkaniu uczestniczy spora grupa.
Tapas, mimo że niewielkie i łatwe do podzielenia, łączą jedzące je osoby. Wywodzą się z Półwyspu Iberyjskiego i nadal są tam niezwykle popularne. Hiszpanie mawiają, że tapas są po to, by się dzielić. Można więc powiedzieć, że i oni podzielili się z resztą świata, wnosząc do międzynarodowej gastronomii tę formę posiłku.
Historia tapas głosi, że to tradycja zapoczątkowana poprzez serwowanie gościom plastrów mięsa, najczęściej kiełbasy, bądź kromki chleba w celu przykrywania napojów, takich jak piwo czy wino. Z czasem urozmaicono tę wyjątkową "przykrywkę", podając ją na talerzykach. Na chleb, plaster szynki czy kiełbasy dodawano kolejne produkty, a wersji tapas zaczęło przybywać. Określenie na tego typu przekąski ściśle łączy się z ich pierwotnym przeznaczeniem - "tapa" to wieczko albo przykrywka, natomiast "tapar" to czasownik oznaczający przykrywanie.
Wobec tego mianem tapas nie nazywa się konkretnych potraw, lecz sposób serwowania jedzenia. Może być podane bardzo prosto, ale istnieją też bardziej skomplikowane dania. To, co łączy oba te rodzaje tapas, to fakt, że są łatwo podzielne, dzięki czemu podczas jednej wizyty w restauracji czy imprezy w domu można posmakować wielu różnych przekąsek. Z tapas nie sposób się nudzić!
Coś na ciepło
Tapas stanowią przedsmak bogactwa hiszpańskich smaków. Mimo że na Półwyspie Iberyjskim wysoka temperatura utrzymuje się zdecydowanie dłużej niż w Polsce, Hiszpanie nie rezygnują z dań na ciepło. Do najpopularniejszych tego typu tapas należą patatas bravas i patatas aioli. Ich historia sięga połowy ubiegłego wieku, kiedy zaczęto serwować je w lokalnych madryckich barach. Podstawą tego dania są, rzecz jasna, ziemniaki. Smażone z dodatkiem słodkiej oraz ostrej papryki, oliwy z oliwek, a także mąki. Z wierzchu są złociste i chrupiące, w środku zaś zaskakują delikatnością. Patatas podaje się najczęściej z pikantnym sosem bravas z pomidorów, pikantnej papryki, czosnku oraz oliwy z oliwek lub z sosem aioli. Inną propozycją tapas na ciepło jest tortilla espa?ola, znana również pod postacią tortilla de patatas. Przyrządza się ją z jajek, ziemniaków, cebuli oraz oliwy z oliwek. Ta przypominająca wytrawny omlet tortilla najczęściej serwowana jest na kawałki - pincho. Potwierdza się więc fakt podstawowego założenia tapas - dzielenia się.
Zagłębiając się w hiszpańskie tapas, dotrzemy do jajek huevos rotos, zwanych także huevos estrellados - rozbite jajka. Są to smażone jajka z płynnym żółtkiem podawane na smażonych ziemniakach z dodatkiem szynki. Serwuje się je z chlebem, który można moczyć w żółtku. Potrawa może być przygotowana także z wieprzową wędliną bądź z krewetkami. Hiszpanie nie zapomnieli również o wegetarianach i specjalnie dla nich jajka huevos rotos podają z sezonowymi warzywami. Najczęściej są to szparagi oraz zielona papryka. Ponadto ciepłe tapas, które od razu przychodzą nam na myśl, to kalmary występujące w formie smażonych krążków skropionych solidnie oliwą czy cytryną. Serwowane w dwu wersjach: w cieście lub tempurze ? calamares a la romana oraz panierowane w mące - calamares a andaluza. Pozostając w temacie darów morza, nie sposób nie wspomnieć o ośmiornicy a feira. To przekąska rodem z Galicji. Są to ugotowane i drobno pokrojone kawałki ośmiornicy przyprawione solą, papryką oraz oliwą. Popularnością od kalmarów i ośmiornic nie odstają krewetki. Smażone na oliwie z czosnkiem i chili, skropione sokiem z cytryny, podane ze świeżo mielonym pieprzem i posiekaną natką pietruszki idealnie sprawdzą się w formie tapas. Sporym powodzeniem cieszą się również mini krokiety z miękkim wnętrzem oraz chrupiącym wierzchem. Przygotowywane na różne sposoby - z nadzieniem z grzybów, dorsza, krewetek czy sera cabrales. Najczęściej serwuje się je z szynką.
Z kolei czołowymi tapas rodem z Wysp Kanaryjskich są papas arrugadas, czyli pomarszczone ziemniaki. To drobne warzywa gotowane w skórkach z dodatkiem dużej ilości soli i serwowane z intensywnym w smaku sosem mojo. Jego kolor i ostrość zależą od rodzaju papryki, z której został przygotowany. Do tapas z grupy w sam raz na raz doskonale pasują papryczki padron usmażone na rozgrzanej oliwie z dodatkiem czosnku. Podane z solą morską sprawdzą się w roli szybkiej przekąski.
Coś na zimno
Jednak nie samymi ciepłymi tapas żyje człowiek. Czas zatrzymać się przy przekąskach przygotowywanych i serwowanych na zimno. W tej roli hiszpańskie tapas nie wypadają gorzej. Polacy pokochali chorizo - tradycyjną hiszpańską kiełbasę wyrabianą z wieprzowiny przyprawianej wędzoną papryką. Jej wyrazisty smak i aromat dobrze komponuje się również jako element deski serów i wędlin czy w formie uzupełnionej o oliwki.
Wspomniana deska to kompozycja, która na polskim rynku jest dostępna od lat, jednak nadal cieszy się zainteresowaniem gości. Kilka rodzajów wędlin, serów, a do tego umiejętnie dobrane wino i starter gotowy. Taka paleta smaków opierająca się o tradycyjne hiszpańskie tapas nie mogłaby obyć się bez jamon iberico, czyli szynki iberyjskiej. To rodzaj szynki dojrzewającej, wyrabianej z konkretnego gatunku mięsa - cerdo iberico. Najczęściej serwowana w postaci cienkich plastrów. Podawana także z chlebem lub w formie picos i colines - małych, chrupiących chlebowych paluszków.
Z kolei zatrzymując się przy hiszpańskich serach, których nie może zabraknąć w ofercie tapas, warto wspomnieć o kozim majorero, pleśniowym cabrales czy wędzonym San Simon. Serwowane w plastrach lub kawałkach dobrze łączą się z warzywami, bakaliami i oliwkami. To właśnie one są kolejnym warunkiem, bez którego trudno mówić o pełnej ofercie tapas na zimno. Najczęściej możemy je spotkać w wersji marynowanej - solo bądź w ziołach, a czasami w wersji nadziewanej serem, papryką lub anchois. Idealnym dodatkiem jest tumaca, czyli chleb z pomidorem, oliwą, solą i czosnkiem.
Popularne tapas to także te nadziane na wykałaczki. Hiszpańskie banderilla to propozycja dania składająca się z kilku produktów nadzianych na blisko dziesięciocentymetrowy szpikulec. To najczęściej pikle - ogórek, cebula, oliwki, papryka chili, a także jajko czy chleb. Zadaniem potrawy jest zrównoważenie smaków: kwaśnego i ostrego. Inną propozycją tego typu jest gilda, podawana w formie koreczków. Tutaj z kolei łączą się ostre smaki z wytrawnymi. Wszystko z racji ostrych papryczek guindillas, anchois i oliwek stanowiących podstawę tego tapas. Rodzajem przekąski przygotowywanej na zimno jest również sałatka ensaladilla przyrządzana na bazie tuńczyka, gotowanych ziemniaków, jajek, majonezu i pokrojonych warzyw, przeważnie fasoli, groszku i marchewki.
Czy tapas to dania tylko i wyłącznie o zwartej strukturze? Niekoniecznie. Dobrym przykładem przekąsek typowych dla Andaluzji jest gazpacho oraz inne kremowe chłodniki, które doskonale łączą się zarówno z serami, jak i wędlinami czy grzankami.
Bez granic
Tapas powinno się jadać popołudniami lub wieczorem, nawet bardzo późnym, zgodnie z regułami rodem z Hiszpanii.. Zarówno na Półwyspie Iberyjskim, jak i w Polsce doskonale sprawdzają się jako drugie danie. Konsumpcji przekąsek ma towarzyszyć przyjemna atmosfera.
Propozycje łatwych do podzielenia dań dają możliwości degustacji z dobranymi do nich napojami, dlatego warto mieć na uwadze, że równie dobrze komponują się z polskim piwem, jak z hiszpańską cervezą. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, by eksperymentować z trunkami innymi niż piwo. Wermut, sangria, wino - to napoje, które uzupełniają wrażenia smakowe, przywodząc na myśl klimatyczne spotkanie w gronie przyjaciół. Przedstawione propozycje tapas podawanych zarówno na ciepło, jak i na zimno to jedynie część szerokiego wachlarza tego rodzaju przekąsek. Granice poznawania smaków wyznaczamy sobie sami. I każdy z nas powinien wiedzieć, kiedy powiedzieć "pas". Tapas!