Opakowanie nie jest już tylko wyznacznikiem kuchni typu street food. W dobie walki z marnowaniem żywności restauratorzy oferują gościom możliwość wzięcia posiłku na wynos. Dlatego między innymi w tym celu obowiązkowe są odpowiednie opakowania. Tutaj z kolei zaczyna się wybór, ponieważ rodzajów opakowań jest mnóstwo. Producenci polecają szeroką gamę opakowań dla gastronomii, różniących się strukturą, materiałem i sposobem wytworzenia. Jest to bardzo dobry sposób nie tylko na ochronę środowiska, ale i na budowę pozytywnego wizerunku marki.

Pamiętajmy też, że od 1 stycznia 2021 w krajach członkowskich Unii Europejskiej całkowicie zakazano używania plastikowych opakowań w gastronomii. Dlatego do 3 lipca 2021 z lokali gastronomicznych miały zniknąć takie produkty z plastiku, jak: pojemniki do żywności, sztućce, kubki, słomki czy mieszadełka. Dodatkowo konsumenci bardzo chętnie korzystają z ofert na wynos, dużą popularności cieszą się diety pudełkowe oraz food trucki, a wszystkie te sektory gastronomii głównie korzystają tylko z jednorazowych opakowań. Dlatego w odpowiedzi na rosnącą świadomość ekologiczną społeczeństwa, restauratorzy musieli wprowadzić do swojej oferty zamienniki przyjazne środowisku - opakowania ekologiczne.

Najtrudniejszy pierwszy krok!

Obecnie przyjazne środowisku opakowania są jednym z priorytetów dla wielu firm. Ochrona ekosystemu jest wpisana w filozofię niejednego lokalu. Od dłuższego czasu takimi wyznacznikami kieruje się gastronomia. Dlatego właśnie to w tym sektorze obserwuje się najwięcej biodegradowalnych rozwiązań w zakresie opakowań produktów. Dodatkowo dla gości odwiedzających lokale gastronomiczne coraz częściej jedną z istotnych kwestii, decydujących o tym, czy odwiedzić restaurację kolejny raz, jest świadomość i zrównoważony rozwój restauracji - choćby przez ekologiczne opakowania na żywność czy akcje promujące przynoszenie własnych opakowań. To znak dla właścicieli lokali gastronomicznych promujących nie tylko zdrową żywność, ale także wszelkie zachowania sprzyjające ochronie natury, żeby kontynuować proekologiczne działania. Jednak od czego zacząć, by wprowadzić do restauracji akcenty przyjazne dla środowiska, zwłaszcza do takiego lokalu, który wcześniej w ogóle nie był powiązany z trendem ekologicznym? Warto wiedzieć, że pomimo pozorów niewiele trzeba, by mieć lokal przyjazny środowisku.

Ekologiczne czyli jakie?

Samo nazwanie opakowania ekologicznym nie wystarczy, żeby faktycznie nim było - musi ono spełniać kilka ważnych zasad. Opakowanie ekologiczne powinno być stworzone z materiałów ulegających biodegradacji w bezpiecznych warunkach lub podlegających recyklingowi. Jednocześnie opakowanie musi spełniać standardy jakościowe - ekologiczność nie może oznaczać, że produkt jest wadliwy lub nie spełnia wszystkich swoich funkcji. Na niski wpływ środowiskowy składają się zatem trzy główne czynniki: odpowiedzialna produkcja, odpowiedzialne użytkowania oraz ekologiczna utylizacja. Dopiero gdy dane opakowanie spełni wszystkie te założenia, będzie można stwierdzić, że rzeczywiście jest przyjazne dla środowiska.

Poniżej przedstawiam kilka najbardziej popularnych tworzyw, które mogą posłużyć w lokalach jako zamienniki opakowań plastikowych.

Papierowe opakowania na wynos

Z papieru i kartonu produkuje się dzisiaj setki artykułów non food dla gastronomii: kubki, talerze czy sztućce. Spore zapotrzebowanie na opakowania papierowe gastronomia notuje również w segmencie street food z food truckami na czele. Na rynku można znaleźć papierowe opakowania na żywność przeznaczone dla konkretnych dań: frytek, burgerów, pizzy, tortilli, smażonego kurczaka, zapiekanek czy hot dogów.

Opakowania z papieru są więc obecnie najpopularniejszym ekologicznym rozwiązaniem - mimo że przez wielu restauratorów uznawanym też za najgorsze. Dlaczego? Papier ciągle uchodzi za nietrwały. Dlatego trudno dać gwarancję, że zamówiona w ramach cateringu zupa, nie przecieknie po kilku godzinach przebywania w papierowym pojemniku.

Mimo wszystko nie można odmówić opakowaniom papierowym przydatności. Świetnie sprawdzą się w przypadku potraw i napojów, które nie będą długo przechowywane (kawy, fast foodów) lub nie zawierają dużej ilości wilgoci. Dodatkowo, od czasu nałożenia opłat na torby z plastiku, dużą popularnością cieszą się właśnie te z papieru, często są bardziej wytrzymałe i wyglądają dużo lepiej od swoich poprzedniczek. W dodatku papier to świetnie miejsce dla nadruku logo restauracji albo menu.

Kolejną możliwością dla gastronomii są drewno i bambus

Zaraz po papierze są kolejnymi naturalnymi materiałami, które cieszą się ogromnym zainteresowaniem. Ekologiczne opakowania jednorazowe z drewna (najczęściej brzozy) po prostu wyglądają lepiej, nie rozwarstwiają się, są lekkie i równie trwałe jak plastikowe.

Z drewna, bambusa i włókien drzewnych produkuje się sztućce, mieszadełka, szpikulce, patyczki i szczypce, ale także talerze czy dekoracyjne miseczki. Produkty z tych materiałów świetnie sprawdzą się więc podczas prezentacji - na przykład kuchni azjatyckiej - na rynku można dostać też drewniane ekologiczne opakowania do sushi! Drewniane akcesoria wyglądają stylowo i są bardzo dobrą wizytówką dla lokalu.

PLA z biomasy roślinnej

PLA to inaczej poliaktyd, o którym mówi się ?bioplastik?. Do jego produkcji wykorzystuje się włókna naturalne, takie jak trzcina cukrowa, buraki cukrowe, skrobia kukurydziana czy ziemniaki. To materiał odnawialny, który może być poddany recyklingowi. Uchodzi za zamiennik plastiku, ponieważ wykonane z niego ekologiczne pojemniki na jedzenie są przezroczyste, połyskliwe i w zasadzie nie da się odróżnić ich gołym okiem od zwykłego plastiku.

Oczywiście jednym z zastosowań PLA jest kontakt z żywnością. Z tego materiału produkuje się więc ekologiczne opakowania na jedzenie: talerze, kubki, miseczki, pojemniki, pokrywki i wiele innych opakowań. Czy to tworzywo posiada wady? PLA biodegraduje tylko w odpowiednio przygotowanych warunkach, najlepiej w kompostowni. Dodatkowo główną przeszkodą w masowym zastosowaniu PLA są koszty produkcji. Jednak ich optymalizacja wprowadzi prawdziwą rewolucję na rynku opakowań i pozwoli na powszechne zastąpienie plastiku biotworzywami.

Całkowita nowość w sektorze gastronomicznym - otręby pszenne

Następnym przedstawicielem na mapie biodegradowalnych materiałów są otręby pszenne!  Wystarczy zaledwie 30 dni w przemysłowym kompostowniku, aby całkowicie się rozłożyły. Materiał uzyskuje się podczas produkcji mąki. To lekki i stabilny zamiennik. Nadaje się do wykorzystania przy serwowaniu dań ciepłych i zimnych. Z otrąb pszennych produkuje się głównie pojemniki na wynos - ekologiczne talerze i miski, a z dodatkiem PLA również widelce i noże.

Bagassa - prawdziwa rewolucja na rynku opakowań!

Materiałem, który także przyczynił się do eliminacji plastiku jest? trawa zawierająca cukier! Mowa o bagassie, którą produkuje się z trzciny cukrowej. W przemysłowych kompostownikach materiał rozkłada się do 60 dni. Jest to typowy przykład upcyklingu - odpad powstały w produkcji cukru zostaje wykorzystany do stworzenia innej, użytecznej rzeczy. Dawniej bagassę po prostu spalano, ale nie dzisiaj! Przypomina papier - zarówno pod względem wyglądu, jak i właściwości. Wytrzyma wysokie temperatury, jednak po dłuższym czasie traci swoją sztywność. Bagassa ulega biodegradacji. A co produkuje się z bagassy? Ekologiczne opakowania na żywność, talerze, miseczki i tacki. W przeciwieństwie do opakowań z biodegradowalnego PLA, bagassa nie nadaje się do produkcji butelek na napoje, a to dlatego, że zbyt szybko nasiąka.

A może po prostu szkło?

Co do szklanych opakowań zdania są podzielone. Rozkład szkła w środowisku naturalnym to, zdaniem ekspertów, co najmniej kilkaset lat, a niektórzy naukowcy twierdzą, że nawet tysiące lat. Dlatego najlepszym rozwiązaniem dla opakowań szklanych jest recykling. Jednak jak wiemy, recykling w Polsce to sporna kwestia, gdyż ustawa ta jest nadal niedopracowana. Wielką zaleta szkła jest to, że można je przetwarzać praktycznie w nieskończoność i nigdy nie traci swoich właściwości. Dodatkowo dobrym pomysłem dla środowiska są szklane opakowania zwrotne. Dzięki nim generujemy o wiele mniej śmieci, a szklane butelki zwrotne mogą być wykorzystane nawet 20 razy.

Recykling jest przyszłością

W dobie coraz szybciej pogarszających się warunków klimatycznych produkcja i korzystanie z opakowań ekologicznych staje się wręcz obowiązkiem. Nie ma co się oszukiwać - żeby lokal cieszył się dobrą opinią, powinien też dbać o swój wizerunek pod względem środowiskowym. Dlatego część firm już zmieniła swoje podejście do tworzyw sztucznych i zaopatruje się w materiały przyjazne środowisku naturalnemu. Opakowania eko mają szereg korzyści. Przede wszystkim są one produkowane przy minimalnym wpływie na środowisko. Ekologiczne opakowania jednorazowe rozkładają się zdecydowanie szybciej, co wynika z przedstawionych przykładów. Nic więc dziwnego, że trend na opakowania ekologiczne jest coraz bardziej widoczny w branży gastronomicznej i cateringowej. Dlatego wiele firm dowożących jedzenie do klientów lub serwujących je na wynos decyduje się zastąpić tradycyjne pojemniki na żywność biodegradowalnymi opakowaniami.

Autor: Agnieszka Rządkowska